Σκύλοι βοηθοί διαταραχών και συνδρόμων
/
Όταν κάνουμε λόγο για σύνδρομα, εννοούμε μια κλινική εικόνα που χαρακτηρίζεται από πολλές εκδηλώσεις ασθενειών, οι οποίες έχουν κάποια συνάφεια μεταξύ τους. Όταν οι αιτίες αυτές είναι γενετικής αιτιολογίας, τότε κάνουμε λόγο για γενετικά σύνδρομα.
• Σύνδρομο DOWN
• Σύνδρομο RETT
• Σύνδρομο TOURETTES
• Σύνδρομο ASPERGER
• Σύνδρομο WILLIAMS
• Σύνδρομο WILSON
• Σύνδρομο ANGELMAN
• Νοητική στέρηση
• FASD Σύνδρομο εμβρυϊκού αλκοολισμού (ΣΕΑ)
• Εγκεφαλική παράλυση
Όταν κάνουμε λόγο για διαταραχές, εννοούμε τις διαταραχές που εμποδίζουν τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να είναι διαταραχές στην ομιλία, στην ανάπτυξη, στις κοινωνικές, γνωστικές, γλωσσικές και επικοινωνιακές ικανότητες και δεξιότητες του ατόμου.
Διαταραχές όπως:
• Τραυλισμός
• ΔΕΠΥ
• Διαταραχή πρόσληψης τροφής
• Αυτισμός
• Φωνολογική διαταραχή
• Μαθησιακές δυσκολίες / δυσλεξία
• Γλωσσική καθυστέρηση
• Διαταραχή πανικού κ.α.
Οι σκύλοι βοηθοί για παιδιά και ενήλικες με σύνδρομα και διαταραχές εκπαιδεύονται για να βοηθούν με πολλούς τρόπους.
• Αναγνωρίζουν και αποσπούν την προσοχή, καθώς και διακόπτουν ανεπιθύμητες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Μετά από εντολή του χειριστή, έρχονται σε επαφή και αλληλοεπιδρούν με το παιδί.
• Παιδιά με ΣΕΑ που συχνά λειτουργούν όπως τα παιδιά τα οποία βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού έχουν το φόβο και την τάση να περιπλανιούνται και τάσεις φυγής, βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Οι σκύλοι βοηθοί εκπαιδεύονται να μπορούν να ακολουθούν και να εντοπίζουν το παιδί σε περίπτωση που το παιδί απομακρυνθεί και χαθεί. Ένα άλλο εργαλείο το οποίο παρέχει ασφάλεια σε παιδιά και ανεξαρτησία στους γονείς είναι η πρόσδεση του παιδιού με τον σκύλο μέσω μίας ειδικής ζώνης. Οι γονείς χειρίζονται τον σκύλο, ο οποίος είναι προσδεμένος με το παιδί έχοντας έτσι καλύτερο έλεγχο του παιδιού ειδικά σε πολυσύχναστους χώρους.
• Βοηθούν τα παιδιά στην κοινωνικοποίηση τους. Τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητα τους, συναισθηματικές μεταπτώσεις, ψυχολογικά προβλήματα, εμπόδια στις κοινωνικές και μαθησιακές τους δεξιότητες, φοβίες κι όλα αυτά τα οδηγούν στην απομόνωση. Ο σκύλος βοηθός γίνεται πόλος έλξης από άλλα παιδιά και με αυτό τον τρόπο και τα παιδιά με σύνδρομα και διαταραχές κοινωνικοποιούνται ευκολότερα και αποκτούν μια πιο φυσιολογική ζωή.
• Σε παιδιά ή ενήλικες με διαταραχή πρόσληψης τροφής, οι σκύλοι βοηθοί εκπαιδεύονται να παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στους πάσχοντες. Τους αποπροσανατολίζουν από εμμονές και προβλήματα, τους βοηθούν να βάλουν ένα πρόγραμμα/ρουτίνα στη καθημερινότητα και τη διατροφή τους, υπενθυμίζοντας με διάφορους τρόπους και σε συγκεκριμένες ώρες πως πρέπει να φάνε. Επιπλέον, οι σκύλοι βοηθοί βοηθούν άτομα με προβλήματα παχυσαρκίας να βελτιώσουν τη φυσική κατάσταση και την υγεία τους παρακινώντας τα, να ασκηθούν με βόλτα και περίπατο πάντα με τη συντροφιά των τετράποδων φίλων τους.
Σε περιπτώσεις που οι πάσχοντες προσπαθήσουν να κρυφτούν στη τουαλέτα ή οπουδήποτε αλλού με σκοπό να προκαλέσουν μόνοι τους «εμετό», τα σκυλιά μαθαίνουν να διακόπτουν την ανεπιθύμητη αυτή συμπεριφορά ή ειδοποιούν μέλη της οικογένειας γαβγίζοντας. Σύμφωνα με έρευνες και αληθινά γεγονότα που συνέβησαν σε χώρες του εξωτερικού, άτομα που στο παρελθόν δεν ήθελαν να φάνε και όλη αυτή η διαδικασία τους προκαλούσε μεγάλη ψυχολογική και συναισθηματική πίεση, μετά την απόκτηση του σκύλου βοηθού ήταν πιο δεκτικοί και συνεργάσιμοι.
Τέλος, άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας λόγω διαταραχής πρόσληψης τροφής, κινδυνεύουν να πέσουν σε κώμα. Τα σκυλιά μπορούν να αναγνωρίσουν τις αλλαγές της πίεσης του οργανισμού (όπως υπόταση), να προειδοποιήσουν για ένα επερχόμενο κώμα και να καλέσουν σε βοήθεια αν συμβεί.
• Παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ έχει αποδειχθεί εδώ και χρόνια στο εξωτερικό ότι έχουν ωφεληθεί και συνεχίζουν να ωφελούνται από την επαφή τους με τα ζώα και ιδιαίτερα από την επαφή τους με σκυλιά. Για αυτό το λόγο στην Ευρώπη και την Αμερική εκπαιδεύονται σκύλοι βοηθοί για να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ.
Τα σκυλιά μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες με ΔΕΠΥ να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα, να προγραμματίσουν τις ασχολίες τους και να βάλουν σε μια τάξη τις υποχρεώσεις τους, να μπούνε πιο εύκολα σε μια ρουτίνα κάτι που τους δυσκολεύει, αλλά είναι απαραίτητο και χρειάζεται στην καθημερινότητα τους. Ο σκύλος χρειάζεται να πάει βόλτα, να φάει, να κάνει μπάνιο, να πάρει τα φάρμακά του και πολλά άλλα. Αυτό βοηθάει τα άτομα με ΔΕΠΥ να δημιουργήσουν μια ρουτίνα παρέα με τον τετράποδο φίλο τους αλλά και να αρχίσουν να σκέφτονται τι θα κάνουν την επόμενη μέρα και πως θα την σχεδιάσουν.
Έτσι, με συγκεκριμένες ώρες για το άτομο και το σκύλο βοηθό, το πρωινό ξύπνημα, η ώρα του ύπνου το βράδυ, η διαδικασία του φαγητού, οι βόλτες, η χαλάρωση, η διασκέδαση αλλά και η μελέτη και οι εργασίες δημιουργούν ευχάριστα ένα πρόγραμμα και μια ρουτίνα. Τα άτομα αυτά που είναι γεμάτα ενέργεια μπορούν να εκτονωθούν παίζοντας και πηγαίνοντας βόλτα με τους τετράποδους φίλους τους. Το οξυγόνο και η καλή κυκλοφορία του αίματος βοηθάει πολύ στην λειτουργία του εγκεφάλου των ατόμων με ΔΕΠΥ.
Γονείς και άτομα του κοντινού οικογενειακού περιβάλλοντος, προσπαθούν πολλές φορές χωρίς επιτυχία να ηρεμήσουν και να στηρίξουν τα παιδιά, αλλά ένας σκύλος φίλος που αγαπάει ανιδιοτελώς και χωρίς διακρίσεις, μπορεί να πετύχει πολλά περισσότερα σε μια τέτοια περίπτωση. Χαϊδεύοντας και επικοινωνώντας με ένα σκύλο, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορούν να χαλαρώσουν, μετριάζοντας κατά πολύ το άγχος.
Τα σκυλιά βοηθοί εκπαιδεύονται να αναγνωρίζουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές των ατόμων και να τις διακόπτουν, αποσπώντας τους την προσοχή. Για παράδειγμα, μπορούν να βοηθήσουν αν τα παιδιά δεν θέλουν να επισκεφθούν το γιατρό ή να πάρουν την φαρμακευτική τους αγωγή, ή να τα ηρεμήσουν αν θυμώσουν ή αρχίσουν να κλαίνε. Τα σκυλιά βοηθοί μπορούν να βοηθήσουν και κατά κάποιο τρόπο να διδάξουν στα παιδιά με ΔΕΠΥ, πειθαρχία. Τα σκυλιά που εκπαιδεύονται να υπακούν και να εκτελούν εντολές δίνουν το παράδειγμα στα παιδιά. Οι εντολές των σκύλων, όπως «ΕΛΑ» που είναι απλά μικρές λέξεις βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν μέσω σύντομων, σαφών οδηγιών, εντολών, πολλά περισσότερα σχετικά με κανόνες και πειθαρχία.
Τέλος, τα άτομα με ΔΕΠΥ που αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικής συμπεριφοράς και δεν κάνουν εύκολα φίλους ή δεν γίνονται εύκολα αποδεκτά από τους υπόλοιπους, γίνονται πόλος έλξης μέσω του σκύλου βοηθού από άλλα παιδιά και άτομα και πιο αποδεκτά, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση τους και η ψυχολογία τους. Η εκπαίδευση των σκύλων βοηθών είναι εξατομικευμένη και γίνεται με βάση τις ανάγκες του ατόμου που θα βοηθούν.
Γενικότερα όμως αυτά που μπορεί να προσφέρει ένας σκύλος βοηθός στους επωφελούμενους είναι:
• Μείωση άγχους και στρες
• Κίνητρο και υποστήριξη στο να αναπτύξουν κοινωνικές, επικοινωνιακές και συναισθηματικές δεξιότητες μέσα από την αλληλεπίδραση με τον σκύλο βοηθό.
• Κατανόηση, αποδοχή και ανάπτυξη ανιδιοτελούς αγάπης, σεβασμού και φιλίας.
• Κίνητρο και βοήθεια στον λόγο.
• Κίνητρο και βοήθεια στην κινησιοθεραπεία και αποκατάσταση του ατόμου.
• Βοήθεια στην οριοθέτηση συμπεριφοράς
• Βοήθεια στην έκφραση συναισθημάτων και ανάπτυξη πρωτοβουλίας
• Βοήθεια στο διάβασμα και στη μελέτη
• Βοήθεια στην ανάπτυξη αυτοπεποίθησης, κοινωνικοποίηση και διαχείριση φόβων και αγχωτικών / στρεσογόνων καταστάσεων.
• Σύνδρομο DOWN
• Σύνδρομο RETT
• Σύνδρομο TOURETTES
• Σύνδρομο ASPERGER
• Σύνδρομο WILLIAMS
• Σύνδρομο WILSON
• Σύνδρομο ANGELMAN
• Νοητική στέρηση
• FASD Σύνδρομο εμβρυϊκού αλκοολισμού (ΣΕΑ)
• Εγκεφαλική παράλυση
Όταν κάνουμε λόγο για διαταραχές, εννοούμε τις διαταραχές που εμποδίζουν τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να είναι διαταραχές στην ομιλία, στην ανάπτυξη, στις κοινωνικές, γνωστικές, γλωσσικές και επικοινωνιακές ικανότητες και δεξιότητες του ατόμου.
Διαταραχές όπως:
• Τραυλισμός
• ΔΕΠΥ
• Διαταραχή πρόσληψης τροφής
• Αυτισμός
• Φωνολογική διαταραχή
• Μαθησιακές δυσκολίες / δυσλεξία
• Γλωσσική καθυστέρηση
• Διαταραχή πανικού κ.α.
Οι σκύλοι βοηθοί για παιδιά και ενήλικες με σύνδρομα και διαταραχές εκπαιδεύονται για να βοηθούν με πολλούς τρόπους.
• Αναγνωρίζουν και αποσπούν την προσοχή, καθώς και διακόπτουν ανεπιθύμητες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Μετά από εντολή του χειριστή, έρχονται σε επαφή και αλληλοεπιδρούν με το παιδί.
• Παιδιά με ΣΕΑ που συχνά λειτουργούν όπως τα παιδιά τα οποία βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού έχουν το φόβο και την τάση να περιπλανιούνται και τάσεις φυγής, βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Οι σκύλοι βοηθοί εκπαιδεύονται να μπορούν να ακολουθούν και να εντοπίζουν το παιδί σε περίπτωση που το παιδί απομακρυνθεί και χαθεί. Ένα άλλο εργαλείο το οποίο παρέχει ασφάλεια σε παιδιά και ανεξαρτησία στους γονείς είναι η πρόσδεση του παιδιού με τον σκύλο μέσω μίας ειδικής ζώνης. Οι γονείς χειρίζονται τον σκύλο, ο οποίος είναι προσδεμένος με το παιδί έχοντας έτσι καλύτερο έλεγχο του παιδιού ειδικά σε πολυσύχναστους χώρους.
• Βοηθούν τα παιδιά στην κοινωνικοποίηση τους. Τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητα τους, συναισθηματικές μεταπτώσεις, ψυχολογικά προβλήματα, εμπόδια στις κοινωνικές και μαθησιακές τους δεξιότητες, φοβίες κι όλα αυτά τα οδηγούν στην απομόνωση. Ο σκύλος βοηθός γίνεται πόλος έλξης από άλλα παιδιά και με αυτό τον τρόπο και τα παιδιά με σύνδρομα και διαταραχές κοινωνικοποιούνται ευκολότερα και αποκτούν μια πιο φυσιολογική ζωή.
• Σε παιδιά ή ενήλικες με διαταραχή πρόσληψης τροφής, οι σκύλοι βοηθοί εκπαιδεύονται να παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στους πάσχοντες. Τους αποπροσανατολίζουν από εμμονές και προβλήματα, τους βοηθούν να βάλουν ένα πρόγραμμα/ρουτίνα στη καθημερινότητα και τη διατροφή τους, υπενθυμίζοντας με διάφορους τρόπους και σε συγκεκριμένες ώρες πως πρέπει να φάνε. Επιπλέον, οι σκύλοι βοηθοί βοηθούν άτομα με προβλήματα παχυσαρκίας να βελτιώσουν τη φυσική κατάσταση και την υγεία τους παρακινώντας τα, να ασκηθούν με βόλτα και περίπατο πάντα με τη συντροφιά των τετράποδων φίλων τους.
Σε περιπτώσεις που οι πάσχοντες προσπαθήσουν να κρυφτούν στη τουαλέτα ή οπουδήποτε αλλού με σκοπό να προκαλέσουν μόνοι τους «εμετό», τα σκυλιά μαθαίνουν να διακόπτουν την ανεπιθύμητη αυτή συμπεριφορά ή ειδοποιούν μέλη της οικογένειας γαβγίζοντας. Σύμφωνα με έρευνες και αληθινά γεγονότα που συνέβησαν σε χώρες του εξωτερικού, άτομα που στο παρελθόν δεν ήθελαν να φάνε και όλη αυτή η διαδικασία τους προκαλούσε μεγάλη ψυχολογική και συναισθηματική πίεση, μετά την απόκτηση του σκύλου βοηθού ήταν πιο δεκτικοί και συνεργάσιμοι.
Τέλος, άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας λόγω διαταραχής πρόσληψης τροφής, κινδυνεύουν να πέσουν σε κώμα. Τα σκυλιά μπορούν να αναγνωρίσουν τις αλλαγές της πίεσης του οργανισμού (όπως υπόταση), να προειδοποιήσουν για ένα επερχόμενο κώμα και να καλέσουν σε βοήθεια αν συμβεί.
• Παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ έχει αποδειχθεί εδώ και χρόνια στο εξωτερικό ότι έχουν ωφεληθεί και συνεχίζουν να ωφελούνται από την επαφή τους με τα ζώα και ιδιαίτερα από την επαφή τους με σκυλιά. Για αυτό το λόγο στην Ευρώπη και την Αμερική εκπαιδεύονται σκύλοι βοηθοί για να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ.
Τα σκυλιά μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες με ΔΕΠΥ να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα, να προγραμματίσουν τις ασχολίες τους και να βάλουν σε μια τάξη τις υποχρεώσεις τους, να μπούνε πιο εύκολα σε μια ρουτίνα κάτι που τους δυσκολεύει, αλλά είναι απαραίτητο και χρειάζεται στην καθημερινότητα τους. Ο σκύλος χρειάζεται να πάει βόλτα, να φάει, να κάνει μπάνιο, να πάρει τα φάρμακά του και πολλά άλλα. Αυτό βοηθάει τα άτομα με ΔΕΠΥ να δημιουργήσουν μια ρουτίνα παρέα με τον τετράποδο φίλο τους αλλά και να αρχίσουν να σκέφτονται τι θα κάνουν την επόμενη μέρα και πως θα την σχεδιάσουν.
Έτσι, με συγκεκριμένες ώρες για το άτομο και το σκύλο βοηθό, το πρωινό ξύπνημα, η ώρα του ύπνου το βράδυ, η διαδικασία του φαγητού, οι βόλτες, η χαλάρωση, η διασκέδαση αλλά και η μελέτη και οι εργασίες δημιουργούν ευχάριστα ένα πρόγραμμα και μια ρουτίνα. Τα άτομα αυτά που είναι γεμάτα ενέργεια μπορούν να εκτονωθούν παίζοντας και πηγαίνοντας βόλτα με τους τετράποδους φίλους τους. Το οξυγόνο και η καλή κυκλοφορία του αίματος βοηθάει πολύ στην λειτουργία του εγκεφάλου των ατόμων με ΔΕΠΥ.
Γονείς και άτομα του κοντινού οικογενειακού περιβάλλοντος, προσπαθούν πολλές φορές χωρίς επιτυχία να ηρεμήσουν και να στηρίξουν τα παιδιά, αλλά ένας σκύλος φίλος που αγαπάει ανιδιοτελώς και χωρίς διακρίσεις, μπορεί να πετύχει πολλά περισσότερα σε μια τέτοια περίπτωση. Χαϊδεύοντας και επικοινωνώντας με ένα σκύλο, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορούν να χαλαρώσουν, μετριάζοντας κατά πολύ το άγχος.
Τα σκυλιά βοηθοί εκπαιδεύονται να αναγνωρίζουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές των ατόμων και να τις διακόπτουν, αποσπώντας τους την προσοχή. Για παράδειγμα, μπορούν να βοηθήσουν αν τα παιδιά δεν θέλουν να επισκεφθούν το γιατρό ή να πάρουν την φαρμακευτική τους αγωγή, ή να τα ηρεμήσουν αν θυμώσουν ή αρχίσουν να κλαίνε. Τα σκυλιά βοηθοί μπορούν να βοηθήσουν και κατά κάποιο τρόπο να διδάξουν στα παιδιά με ΔΕΠΥ, πειθαρχία. Τα σκυλιά που εκπαιδεύονται να υπακούν και να εκτελούν εντολές δίνουν το παράδειγμα στα παιδιά. Οι εντολές των σκύλων, όπως «ΕΛΑ» που είναι απλά μικρές λέξεις βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν μέσω σύντομων, σαφών οδηγιών, εντολών, πολλά περισσότερα σχετικά με κανόνες και πειθαρχία.
Τέλος, τα άτομα με ΔΕΠΥ που αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικής συμπεριφοράς και δεν κάνουν εύκολα φίλους ή δεν γίνονται εύκολα αποδεκτά από τους υπόλοιπους, γίνονται πόλος έλξης μέσω του σκύλου βοηθού από άλλα παιδιά και άτομα και πιο αποδεκτά, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση τους και η ψυχολογία τους. Η εκπαίδευση των σκύλων βοηθών είναι εξατομικευμένη και γίνεται με βάση τις ανάγκες του ατόμου που θα βοηθούν.
Γενικότερα όμως αυτά που μπορεί να προσφέρει ένας σκύλος βοηθός στους επωφελούμενους είναι:
• Μείωση άγχους και στρες
• Κίνητρο και υποστήριξη στο να αναπτύξουν κοινωνικές, επικοινωνιακές και συναισθηματικές δεξιότητες μέσα από την αλληλεπίδραση με τον σκύλο βοηθό.
• Κατανόηση, αποδοχή και ανάπτυξη ανιδιοτελούς αγάπης, σεβασμού και φιλίας.
• Κίνητρο και βοήθεια στον λόγο.
• Κίνητρο και βοήθεια στην κινησιοθεραπεία και αποκατάσταση του ατόμου.
• Βοήθεια στην οριοθέτηση συμπεριφοράς
• Βοήθεια στην έκφραση συναισθημάτων και ανάπτυξη πρωτοβουλίας
• Βοήθεια στο διάβασμα και στη μελέτη
• Βοήθεια στην ανάπτυξη αυτοπεποίθησης, κοινωνικοποίηση και διαχείριση φόβων και αγχωτικών / στρεσογόνων καταστάσεων.
