Σκύλος βοηθός αυτιστικών
/
Το κέντρο εκπαίδευσης σκύλων βοηθών Nina Service Dogs και το εξειδικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης σκύλων βοηθών για παιδιά και ενήλικες που είναι στο φάσμα της αυτιστικής διαταραχής εστιάζουν στην βελτίωση της ζωής των οικογενειών παιδιών και ενηλίκων που ζουν με αυτισμό και στην βελτίωση ζωής των ίδιων των αυτιστικών ατόμων. Ο οργανισμός μας εκπαιδεύει και παρέχει σκύλους βοηθούς κυρίως σε παιδιά. Αν υπάρξουν αιτήματα για εφήβους ή ενήλικες με αναπηρίες μπορούμε να εκπαιδεύσουμε και να παρέχουμε σκύλους βοηθούς σε αυτούς που λειτουργούν και συμπεριφέρονται σαν παιδιά και που ποτέ και για κανένα λόγο δεν θα έχουν τη δυνατότητα και την ανεξαρτησία να λειτουργήσουν αυτόνομα ή να χειριστούν το σκύλο βοηθό. Αυτό σημαίνει πως η πιστοποιημένη ομάδα θα απαρτίζεται υποχρεωτικά απο το παιδί, έφηβο ή ενήλικα με αναπηρία, τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο βοηθό και τον ενήλικα χειριστή του σκύλου βοηθού ο οποίος είναι υπεύθυνος για την ομάδα.
Τι είναι ο Αυτισμός;
Συνολικά υπάρχουν πέντε (5) διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού:
1 O κλασικός αυτισμός2 Το σύνδρομο Asperger
3 Oι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (μη προσδιοριζόμενες αλλιώς)
4 Το σύνδρομο Tourette
5 H παιδική αποδιοργανωτική/εκφυλιστική διαταραχή
Ο αυτισμός που είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή επηρεάζει τον τρόπο που ο ανθρώπινος εγκέφαλος προσλαμβάνει και επεξεργάζεται τα ερεθίσματα καθώς και άλλους τομείς ανάπτυξης. Ο κλασικός αυτισμός εμφανίζεται μέσα στα 3 πρώτα χρόνια της ζωής του ατόμου και επηρεάζει περισσότερο τα αγόρια με συχνότητα 4/1. Τα άτομα αυτά παρουσιάζουν ένα σύνολο κοινών συμπτωμάτων όπως δυσκολίες στην επικοινωνία, στην αλληλεπίδραση, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, και την ενασχόληση και προσκόλληση σε συγκεκριμένα αντικείμενα ή διαδικασίες. Διαταραχές που οφείλονται σε δυσλειτουργία του εγκεφάλου (αυτισμός, σύνδρομο Asperger, σύνδρομο Down με σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές) προκαλούν στα άτομα έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις και συναισθηματική αστάθεια.
Πολλά από αυτά τα άτομα εκδηλώνουν αυτοτραυματική συμπεριφορά, μία από τις πλέον καταστροφικές συμπεριφορές που επιδεικνύουν τα άτομα με αναπτυξιακή καθυστέρηση. Κάποιες φορές τα αίτια που προκαλούν την αυτοτραυματική συμπεριφορά είναι φυσικά και μπορεί να οφείλονται σε βιοχημικά αίτια. Ερευνητές συνδέουν την αυτοτραυματική συμπεριφορά με τα επίπεδα ορισμένων συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών.
Οι βήτα – ενδορφίνες λειτουργούν σαν ένα φυσικό παυσίπονο του εγκεφάλου: η αυτοτραυματική συμπεριφορά αυξάνει την παραγωγή της και το άτομο ως αποτέλεσμα δεν νοιώθει πόνο λες και του έχει χορηγηθεί κάποιο αναισθητικό. Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι εκδήλωσης αυτής της συμπεριφοράς είναι το χτύπημα του κεφαλιού, το δάγκωμα των χεριών, το υπερβολικό τρίψιμο ή ξύσιμο των άκρων, το τσίμπημα του δέρματος, το τράβηγμα των μαλλιών, το ζούληγμα των ματιών και άλλες εκδηλώσεις. Τα άτομα αυτά με συναισθηματικές διακυμάνσεις κλαίνε πολύ, φωνάζουν, τσιρίζουν και ουρλιάζουν.
Παιδιά και ενήλικες με αυτισμό έχουν την τάση να απομακρύνονται από τους δικούς τους (να το σκάνε) και να χάνονται, κάτι που μπορεί να αποβεί μοιραίο για την ίδια τους την ζωή. Τις περισσότερες φορές δεν έχουν την δυνατότητα, ούτε την ικανότητα να το αντιληφθούν και να επιστρέψουν και πολλά από αυτά δεν μπορούν να εκφραστούν γιατί δεν μπορούν να μιλήσουν.
Η έλλειψη ύπνου και ξεκούρασης είναι ένα ακόμη πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως τα παιδιά με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας και πολλές φορές σε συνδυασμό με φοβία και ανασφάλεια, κάτι που δυσκολεύει τα ίδια και τις οικογένειες τους.
Τα αυτιστικά άτομα δεν διαφέρουν σε τίποτε άλλο από τα φυσιολογικά άτομα παρά στο ότι λειτουργούν με έναν ξεχωριστό τρόπο και ζητούν να τα καταλάβουμε. Στόχος είναι η ανάπτυξη των ικανοτήτων τους ώστε να γίνουν πιο παραγωγικά, αυτόνομα, κοινωνικά και να ενταχθούν στην κοινωνία απολαμβάνοντας τα ίδια ανθρώπινα δικαιώματα παρά την διαφορετικότητά τους.
ΣΚΥΛΟΙ ΒΟΗΘΟΙ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ
Τι μπορεί να προσφέρει ένας ειδικά σκύλος βοηθός αυτιστικών στο ίδιο το άτομο και τους δικούς του:
• Ψυχολογική υποστήριξη από τις Ευεργετικές και θεραπευτικές τους ικανότητες• Συναισθηματική κάλυψη και στήριξη
• Μείωση άγχους και στρες
• Εξάλειψη ή μείωση αισθήματος μειονεκτικότητας σχολικών αποδόσεων και αύξηση αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης
• Χαλάρωση, βελτίωση και ενίσχυση μαθησιακών ικανοτήτων
• Επίτευξη καθημερινών στόχων και ικανοποίηση μέσω φροντίδας του κατοικίδιου, εστίαση σε δυνατότητες του ατόμου παρά σε περιορισμούς
• Βοήθεια στην καλλιέργεια επικοινωνιακής δεξιότητας, ομαδικότητα και πνεύμα
• Η αλληλεπίδραση με έναν σκύλο καλύπτει το κενό συντροφικότητας, είναι μόνιμη παρέα και πιστός φίλος
• Άνετη έκφραση του παιδιού λόγω του ότι ο σκύλος δεν κρίνει ή επικρίνει και το αγαπάει και το δέχεται γι’ αυτό που είναι
• Το παιδί με το σκυλί γίνονται πόλος έλξης άλλων παιδιών με αποτέλεσμα να έρθει το παιδί σε επαφή με άλλους συνομήλικους, να αναπτύξει κοινωνική δεξιότητα και να αναπτύξει φιλίες
• Βελτίωση ποιότητας και ποσότητας ύπνου όταν το σκυλί κοιμάται με το παιδί, ανεξαρτησία και ελευθερία για παιδί και γονείς
• Θετικές αλλαγές στην συμπεριφορά, μείωση θυμού και άγχους
• Ασφάλεια, προστασία (ατομική προστασία του παιδιού που επιτυγχάνεται με την ειδική ζώνη πρόσδεσης του ίδιου του παιδιού με τον σκύλο tethering). O γονέας – χειριστής του σκύλου, έχει την δυνατότητα κρατώντας το λουρί να δώσει εντολή στον σκύλο «ξάπλα», όταν το παιδί βρεθεί σε κατάσταση διακύμανσης συναισθημάτων, θυμού και υπερκινητικότητας, εμποδίζοντας το παιδί να απομακρυνθεί ή να κάνει βίαιες κινήσεις, ειδικά σε πολυσύχναστους χώρους που συνήθως προκαλούν στρες στα παιδιά. Αυτό δίνει την δυνατότητα στον γονέα να χειριστεί την κατάσταση και το παιδί με λιγότερο άγχος και ασφάλεια. Το παιδί μέσω του tethering νοιώθει καλύτερα ψυχολογικά έχοντας τον σκύλο συνεχώς δίπλα του και νοιώθει πιο χρήσιμο έχοντας ένα μικρό λουρί για να χειριστεί τον σκύλο, καθιστώντας το υπεύθυνο και απασχολημένο.
• Παρηγοριά, διακοπή ανεπιθύμητων συμπεριφορών, διακοπή κρίσεων και συναισθηματικών διακυμάνσεων, ηρεμία. Ο σκύλος εκπαιδεύεται να αναγνωρίζει ανεπιθύμητες συμπεριφορές και κινήσεις του ατόμου και να τις διακόπτει (behavior interruption)
• Έρευνα και εντοπισμός (tracking). O σκύλος εκπαιδεύεται να ειδοποιεί τον γονέα όταν αντιληφθεί ότι το παιδί πάει να απομακρυνθεί π.χ. είναι κοντά στην πόρτα, γαβγίζοντας. Αν το παιδί απομακρυνθεί και χαθεί, ο σκύλος μπορεί να το εντοπίσει σε εσωτερικό και εξωτερικό χώρο.
• Πλήρη πρόσβαση του σκύλου βοηθού σε όλους τους Δημόσιους Χώρους, τα μέσα συγκοινωνιών κλπ
• Κοινωνικοποίηση, άνεση και βελτίωση σε κοινωνικά και δραστηριότητες.
Έλενα Παλάγκα, Εκπαίδευση σκύλων βοηθών - Nina Service Dogs
